اگر تا حالا با قطعات پلاستیکی‌ای مواجه شدی که به‌جای سطح صاف و دقیق، لب‌پَر شده یا حتی سوخته، بدون که فقط «جنس متریال» مقصر نیست! این اتفاق، نتیجه‌ی زنجیره‌ای از انتخاب‌ها، تنظیمات و گاهی ساده‌انگاری‌هایی در فرایند ماشین‌کاریه. به‌خصوص وقتی صحبت از متریال‌های پلیمری مثل POM، PA6، PTFE یا ABS باشه، حساسیت کار چند برابر می‌شه.
در این مطلب قراره دقیق بررسی کنیم چرا بعضی قطعات پلاستیکی و حتی فلزی در تراشکاری به مشکل می‌خورن و چطور با رعایت چند نکته ساده می‌تونید از «لب‌پَر شدن»، «ذوب‌شدن لبه‌ها» و «ترک‌های ریز» جلوگیری کنید.
دمای بالا: دشمن پنهان ماشین‌کاری پلاستیک‌ها
پلاستیک‌ها برخلاف فلزات، ظرفیت انتقال حرارت بسیار پایینی دارن. یعنی چی؟ یعنی گرمای ایجادشده از اصطکاک، سریعاً در ناحیه تماس انباشته می‌شه و دمای قطعه در همون نقطه بالا می‌ره. این موضوع مخصوصاً در مواد گرمانرم مثل میلگرد ای‌بی‌اس باعث ذوب‌شدن سطح قطعه یا «پختگی» اون ناحیه می‌شه.
🔧 چه باید کرد؟
- استفاده از ابزار تیز و خنک
- کاهش دور (rpm) و افزایش میزان پیشروی (feed)
- استفاده محدود و کنترل‌شده از کولانت یا هوای فشرده
لب‌پَر شدن لبه‌ها: همیشه مشکل از متریال نیست!
اگه قطعه‌ت در لبه‌ها پریدگی داره یا سطحش پوسته‌پوسته شده، به زاویه تیغچه‌ت شک کن! استفاده از ابزارهای فلزی معمولی یا زاویه‌های اشتباه، در موادی مثل POM، PC یا حتی ورق PTFE نسوز باعث «تَرَک ریز» یا لب‌پَر شدن می‌شه.
نکته فنی:
متریال‌هایی مثل POM نیاز به زاویه برش خاص دارن تا براده‌برداری یکنواخت داشته باشن. همجنین استفاده از ابزارهای خاص برای پلاستیک توصیه می‌شه (مانند تیغچه‌های مثبت با جلای مناسب)
گرید نامناسب متریال: همه POMها مثل هم نیستن!
مثلاً یک POM گرید بازیافتی ممکنه حباب یا ناخالصی داشته باشه که باعث خردشدگی در زمان تراشکاری می‌شه. یا PA6 اکسترود شده نسبت به PA6 پرسی ماشین‌کاری متفاوتی داره.
خنک‌کاری: کم هم بزنی، دردسر داره!
در فرایند ساخت قطعات پلاستیکی، خنک‌کاری بیش از حد می‌تونه باعث شوک حرارتی و ترک بشه. از طرفی، عدم استفاده هم می‌تونه منجر به داغ‌شدن بیش از حد قطعه بشه.
🎯 چه باید کرد؟
- برای مواد نرم‌تر مثل PE یا PP خنک‌کاری ملایم کافیه
- برای پلیمرهای پرمصرف صنعتی مثل POM یا PTFE از اسپری هوا یا آب‌صابون خفیف استفاده کن
- در متریال‌های حساس مثل PTFE گاهی بهتره بدون خنک‌کننده کار بشه ولی سرعت کنترل بشه
انتخاب اشتباه بین پلاستیک و فلز
گاهی به‌جای تلاش برای تراشکاری یک پلاستیک سخت، بهتره از فلز مهندسی مناسب استفاده بشه. در مقابل، بسیاری از قطعاتی که با CK45 یا استیل سنگین ساخته می‌شن، می‌تونن با پلاستیک مهندسی مثل PTFE یا PEEK جایگزین شن با دوام بیشتر، صدای کمتر و هزینه‌ی پایین‌تر.
✅ چطور از این دردسرها خلاص بشیم؟
در صنعت امروز، ماشین‌کاری قطعات پیچیده فقط وابسته به داشتن دستگاه نیست؛ مهم‌تر از اون، انتخاب درست متریال و تنظیمات مناسب ماشین‌کاریه.
اگه قطعه‌ت:
- توی تولید دچار لب‌پَر شدن یا سوختگی شده
- چند بار تعویض شده ولی هنوز عمر مفید نداره
- از متریال اشتباه ساخته شده و سریع خراب می‌شه
وقتشه با یک تیم متخصص مشورت کنی.
🔧 با پکیلون، قطعاتت رو مهندسی کن، نه فقط ماشین‌کاری!
ما در پکیلون، فقط تولید نمی‌کنیم. تحلیل، انتخاب متریال و اجرای دقیق سری‌تراشی تخصصی انجام می‌دیم.
از قطعات تفلونی و پلیمری گرفته تا آلیاژهای فولادی با تلرانس‌های دقیق. با کمک مهندسان مواد و تولید، خیال‌تون راحته که قطعه نهایی نه لب‌پَر می‌شه، نه ذوب.
