خرید دستگاه تراش یکی از تصمیمات کلیدی برای هر کارگاه تراشکاری و فرزکاری است. انتخاب یک دستگاه تراش مناسب، نه تنها به افزایش دقت و کارایی قطعات فولادی و تفلونی کمک می‌کند، بلکه در طولانی‌مدت موجب صرفه‌جویی در زمان و هزینه‌های تعمیرات نیز می‌شود. با وجود انواع مختلف دستگاه‌های تراشکاری در بازار، برای انتخاب صحیح باید معیارهای مشخصی را در نظر بگیریم. در این مطلب از سایت پکیلون PAKILON، با ارائه یک راهنمای جامع بر اساس معیارهای مهم، سعی داریم شما را در انتخاب بهترین دستگاه تراش یاری کنیم تا به بهترین گزینه ممکن دست پیدا کنید. قبل از خرید دستگاه تراش منوال باید به معیارهای مهمی توجه کنید و سپس انتخاب خود را قطعی کنید که در ذیل به صورت کاملا تخصصی به این نکات اشاره کردیم.

۱. کشور سازنده و برند

یکی از اولین و اساسی‌ترین معیارهای انتخاب دستگاه تراش دستی، دستگاه فرز منوال ویا هر ماشین‌آلات صنعتی دیگر، کشور سازنده و برند آن است. برندهای مطرح در کشورهایی مانند ایران، چین، آلمان، روسیه، بلغارستان و چک معمولاً به خاطر کیفیت ساخت بالا و دقت در تولید شناخته می‌شوند. این کشورها به‌طور مداوم در تولید ماشین‌آلات صنعتی سرمایه‌گذاری می‌کنند و استانداردهای کیفی سخت‌گیرانه‌ای را رعایت می‌کنند. دستگاه‌های ساخت ایران (ماشین سازی تبریز) و آلمان معمولاً از بهترین گزینه‌ها برای کسانی هستند که به دنبال دقت بالا و طول عمر دستگاه‌اند. برای انتخاب دستگاه‌های اقتصادی‌تر، چین و تایوان گزینه‌های مناسبی هستند که اتفاقا بسیاری از دستگاه‌های آن‌ها از کیفیت مطلوبی برخوردارند. این دستگاه‌ها به‌طور کلی می‌توانند تعادلی بین قیمت و کیفیت ارائه دهند و در بازار ایران محبوبیت دارند.

۲. اندازه و ظرفیت دستگاه

دومین نکته مهم، ظرفیت و اندازه دستگاه است که باید متناسب با نوع کار و قطعاتی که قصد تراش و ماشینکاری آن‌ها را دارید مورد انتخاب قرار دهید. اندازه و ظرفیت شامل طول بستر دستگاه است (در حقیقت بخشی از دستگاه تراش که اپراتور فعالیت ماشینکاری را انجام میدهد) که نشان می‌دهد چه نوع و اندازه قطعاتی را می‌توان با دستگاه تراش ماشینکاری کرد. قطعات کوچک و متوسط معمولاً نیاز به دستگاه‌های کوچکتر یا رومیزی دارند، در حالی که برای قطعات بزرگتر و سنگین‌تر، باید به دنبال دستگاه‌های با ظرفیت بالاتر باشید. انتخاب دستگاه مناسب با اندازه و ظرفیت دقیق، می‌تواند در بهبود کارایی و جلوگیری از مشکلات احتمالی حین کار تأثیرگذار باشد.

– طول بستر دستگاه: این مقدار نشان می‌دهد دستگاه تا چه اندازه قطعاتی با طول بالا را می‌تواند در خود جای دهد. دستگاه‌های تراش دستی عموماً در اندازه‌های مختلف از ۵۰۰ میلی‌متر (۵۰ سانتی‌متر) تا ۳ متر یا حتی بیشتر از ۵ متر موجودند. برای مثال:
– ماشین تراش‌های رومیزی: طول بستر حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلی‌متر متغیر هستند و برای کارهای کوچک و سبک مناسب‌اند.
– تراش‌های صنعتی کوچک: طول بستر حدود ۱ تا ۱.۵ متر، برای کارهای سبک‌تر در کارگاه‌های کوچک و متوسط.
– تراش‌های صنعتی بزرگ: طول بستر بیش از ۲ متر و حتی تا ۳ متر، برای قطعات بزرگ و سنگین صنعتی.

۳. گلویی و سنتر دستگاه

گلویی و سنتر دستگاه تراش نیز از معیارهای کلیدی در انتخاب دستگاه مناسب به شمار می‌رود. گلوئی دستگاه که به معنی فاصله بین محور چرخش و بستر دستگاه است، تعیین می‌کند که چه اندازه قطعاتی می‌توانند در دستگاه جای گیرند. هر چه سنتر و گلویی دستگاه بیشتر باشد، دستگاه قابلیت تراش قطعات بزرگتری را خواهد داشت. به همین دلیل، اگر شما نیاز به تراش قطعات با ابعاد بزرگ دارید، بهتر است دستگاهی با گلویی و سنتر بزرگ‌تر انتخاب کنید تا دچار محدودیت نشوید.

– گلویی دستگاه: قطر گلویی معمولاً از ۲۰ میلی‌متر تا ۱۰۰ میلی‌متر برای تراش‌های دستی متغیر است. هر چه این قطر بزرگ‌تر باشد، می‌توان قطعات بزرگ‌تری را داخل گلویی جا داد. برای مثال:
-دستگاه‌های تراش‌ رومیزی و سبک: قطر گلویی در حدود ۲۰ تا ۳۰ میلی‌متر.
– دستگاه تراش‌های صنعتی متوسط: قطر گلویی بین ۴۰ تا ۶۰ میلی‌متر.
– ماشین تراش‌های صنعتی بزرگ: قطر گلویی بیش از ۶۰ میلی‌متر و تا ۱۰۰ میلی‌متر یا حتی بیشتر.

– سنتر دستگاه: فاصله مرکز محور اصلی تراش تا بستر دستگاه که نشان‌دهنده اندازه قطعات قابل تراش است. این مقدار معمولاً از ۱۵۰ میلی‌متر تا ۵۰۰ میلی‌متر یا بیشتر متغیر است. به عنوان نمونه:
– ماشین تراش‌های رومیزی کوچک: سنتر حدود ۷۵ تا ۱۵۰ میلی‌متر.
– دستگاه تراش‌های صنعتی متوسط: سنتر بین ۱۵۰ تا ۳۰۰ میلی‌متر.
– تراش‌های صنعتی بزرگ: سنتر بیش از ۳۰۰ میلی‌متر و تا ۵۰۰ میلی‌متر.

۵. ریل دستگاه

ریل دستگاه از اجزای بسیار مهم و تأثیرگذار در دقت و ثبات دستگاه است. ریل‌های با کیفیت بالا به دستگاه کمک می‌کنند که هنگام کار دچار لرزش و لغزش نشود و دقت کار حفظ شود. دستگاه‌هایی که دارای ریل‌های سخت‌کاری‌شده و مقاوم در برابر سایش هستند، عمر مفید بالاتری دارند و دقت دستگاه را برای مدت طولانی حفظ می‌کنند. انتخاب دستگاه خصوصا در دستگاه‌های تراش کارکرده ویا اورهال شده براساس ریل‌های سالم و آب دیده می‌تواند تضمینی برای داشتن یک تراش‌کاری دقیق و با کیفیت باشد. اما جدای از انتخاب دستگاه تراشی با ریل مناسب، برای طول عمر بیشتر ریل و دیگر اجزا ماشین تراش، باید فرایند نگهداری و تعمیر دستگاه تراش را نیز جدی بگیرید.

۶. ثبات و دقت دستگاه

ثبات از معیارهای مهم در کار با دستگاه‌های تراش است. دقت در دستگاه تراش دستی به معنای توانایی دستگاه در براده‌برداری با حداقل خطا و لرزش است. دستگاه‌هایی با ساختار محکم و طراحی دقیق از دقت بالاتری برخوردارند و برای کارهایی که نیاز به حساسیت بالا دارند مناسب‌ترند. هرگونه لرزش در دستگاه می‌تواند منجر به خطا در کار و ناهماهنگی در نتیجه نهایی شود. در دستگاه‌های تراش دستی، ثبات به ویژه در سرعت‌های مختلف تراش و در کار با فلزات سخت اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند.

دقت دستگاه تراش اغلب با توجه به قابلیت کنترل تلورانس مشخص می‌شود. این مقدار نشان‌دهنده انحراف مجاز از ابعاد دقیق در حین تراش است. میزان دقیق بودن معمول دستگاه‌های تراش دستی بسته به کیفیت ساخت و تنظیمات دستگاه می‌تواند از ۰.۰۱ میلی‌متر تا ۰.۱ میلی‌متر باشد.

میزان دقت:

– بالای ۰.۰۱ میلی‌متر: برای کارهای دقیق و حساس صنعتی، مثل قطعات پزشکی یا ساعت‌سازی مناسب است.
– ۰.۰۱ تا ۰.۰۵ میلی‌متر: برای بیشتر قطعات صنعتی متوسط، مانند ماشین‌سازی و قطعات عمومی مناسب است.
– ۰.۰۵ تا ۰.۱ میلی‌متر: برای کارهای سنگین‌تر یا قطعاتی که نیاز به دقت فوق‌العاده ندارند، مناسب است.

۷. تیکه بازشو

تیکه بازشو یا امکان باز شدن برخی قطعات از دستگاه، به کاربر این امکان را می‌دهد که در صورت نیاز به تعمیرات یا تعویض ابزار، به راحتی به دستگاه دسترسی پیدا کند. این ویژگی به خصوص در مواقعی که نیاز به تغییرات سریع در ابزار یا تنظیم دستگاه دارید، بسیار کاربردی است. دستگاه‌هایی که امکان باز شدن تیکه‌ای دارند، علاوه بر این‌که تعمیرات را ساده‌تر می‌کنند، امکان کار با قطعات فلزی سنگین و تراشکاری میلگرد ABS با قطر بالا را نیز فراهم می‌کنند.

۸. سیستم خنک‌کننده

سیستم خنک‌کننده آب صابون به‌ویژه در کار با فلزات سخت و سنگین نقش حیاتی دارد. دمای بالا در حین تراش‌کاری می‌تواند موجب آسیب به قطعه و ابزار شود و بر دقت تراش تاثیر منفی بگذارد. دستگاه‌های تراش دستی که دارای سیستم خنک‌کننده کارآمد هستند، طول عمر ابزارها و کیفیت کار را افزایش می‌دهند و از تغییر شکل‌های ناخواسته در قطعه جلوگیری می‌کنند. همچنین، استفاده از سیستم خنک‌کننده، امکان انجام کارهای طولانی‌تر و سخت‌تر را فراهم می‌کند.

دستگاه‌های تراش پیشنهادی در بازار ایران

در بازار ایران، چند مدل دستگاه تراش دستی مورد توجه قرار دارند که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

۱. دستگاه تراش منوال تبریز مدل TN50B: