خانواده پلی آمید یا نایلون یکی از مهمترین و پرکاربردترین گروه پلیمرهای مهندسی هستند که در صنایع مختلف از خودروسازی گرفته تا تجهیزات الکترونیکی و پزشکی، کاربردهای فراوانی دارند. در این بین، پلیآمید ۶ (PA6)، پلیآمید ۶ تقویتشده با الیاف شیشه (PA6-GF) و پلیآمید ۶۶ (PA66) از مهمترین و پر استفادهترین نوع میله گرد(شفت) و ورق(شیت) ویا حتی گرانول در صنعت هستند. این مواد به دلیل خواص مکانیکی عالی، مقاومت شیمیایی خوب و پردازشپذیری مناسب، در انواع کاربردهای صنعتی نقش بسیار مهمی ایفا میکنند. در این مطلب از پکیلون PAKILON، به بررسی تفاوتهای این سه نوع پلی آمید Poly amide در پنج سر فصل کلیدی شامل ترکیب شیمیایی و ساختار مولکولی، خواص مکانیکی، مقاومت به سایش و اصطکاک، هزینه و در دسترس بودن، و کاربردهای صنعتی خواهیم پرداخت تا دریابیم که کدام یک برای استفاده در شرایط خاص صنعتی مناسبتر هستند.
مقاومت به سایش و اصطکاک
مقاومت به سایش و اصطکاک از جمله ویژگیهای حیاتی در انتخاب مواد برای کاربردهای صنعتی است. بسیاری از قطعات صنعتی در شرایطی کار میکنند که به طور مداوم با سطوح دیگر در تماس هستند. در این موارد، مقاومت به سایش و اصطکاک میتواند عمر مفید قطعات را به طور قابل توجهی افزایش دهد. میلگرد و ورق پلیآمید ۶ جی (PA6-GF) که با الیاف شیشه تقویت شده است، به دلیل داشتن سختی و استحکام بالاتر در مقایسه با پلیآمید ۶ و پلیآمید ۶۶، عملکرد بهتری در برابر سایش دارد. این ویژگی در صنایع خودروسازی و ماشینآلات صنعتی بسیار مهم است، زیرا قطعاتی مانند بلبرینگها و واشرها معمولاً در معرض شرایط سایش شدید قرار دارند.
پلیآمید ۶ و ۶۶ نیز در مقایسه با مواد دیگر مقاومت خوبی در برابر سایش دارند، اما به دلیل اینکه تقویت نشدهاند، در شرایط شدید سایش عملکرد ضعیفتری دارند. بنابراین، برای کاربردهایی که در آنها سایش و اصطکاک مهم است، استفاده از PA6GF پیشنهاد میشود.
ترکیب شیمیایی و ساختار مولکولی
پلی آمید ۶، پلی آمید ۶ جی و پلی آمید ۶۶ هر کدام از ترکیبهای شیمیایی متفاوتی برخوردارند که این تفاوتها، تاثیر زیادی بر ویژگیهای فیزیکی و مکانیکی آنها دارد. میله گرد پلیآمید (PA6) از یک مونومر به نام کاپروآکتام (caprolactam) ساخته میشود و ساختار مولکولی آن به صورت زنجیرهای بلند پلیاکسید است که پیوندهایی میان اتمهای کربن و نیتروژن ایجاد کردهاند. این ساختار باعث میشود که PA6 خواص مکانیکی خوبی داشته باشد و در برابر تغییرات دما و رطوبت نسبتاً مقاوم باشد. در مقابل، شافت پلیآمید ۶۶ (PA66) از دو مونومر اصلی اسید هگزامتیلن دیآمین و اسید آدیپیک تشکیل میشود. این ساختار مولکولی منجر به پیوندهای قویتر و چگالی بالاتر در PA66 میشود که باعث میشود این ماده استحکام و مقاومت به حرارت بیشتری نسبت به PA6 داشته باشد.
پلیآمید ۶G نیز به شکل مشابهی از پلیآمید ۶ ساخته میشود، اما تفاوت اصلی آن در این است که با الیاف شیشه تقویت شده است. این الیاف شیشه به طور قابل توجهی خواص مکانیکی پلیآمید ۶ را بهبود میبخشد و مقاومت به کشش، استحکام و دوام آن را به طور چشمگیری افزایش میدهد. این تغییرات ساختاری باعث میشود که PA6-GF گزینهای ایدهآل برای کاربردهایی باشد که نیاز به استحکام و مقاومت به فشار و ضربه بالاتر دارند.
خواص مکانیکی
خواص مکانیکی یکی از ویژگیهای برجسته پلیآمیدها است که به طور مستقیم بر روی انتخاب ماده در کاربردهای مختلف تاثیر میگذارد. ورق پلیآمید ضدسایش به دلیل داشتن ساختار مولکولی که امکان انعطافپذیری خوبی را فراهم میکند، استحکام کششی و مقاومت خوبی در برابر ضربه دارد. اما در مقایسه با پلیآمید ۶۶ (PA66)، استحکام کششی PA6 کمی کمتر است و به دلیل پیوندهای مولکولی ضعیفتر، مقاومت آن در برابر دماهای بالا نیز کمتر است. پلی آمید ۶۶ به دلیل ساختار مولکولی قویتر، مقاومت بالاتری در برابر دما و فشار دارد و معمولاً در شرایطی استفاده میشود که نیاز به استحکام کششی و دمای سرویس بالاتر باشد.
اما زمانی که صحبت از مقاومت به سایش و اصطکاک میشود، پلیآمید ۶ جی (PA6-GF) به دلیل تقویت با الیاف شیشه، در برابر سایش بسیار مقاومتر از دو نوع دیگر است. این ویژگی باعث میشود که PA6-GF برای قطعاتی که در معرض اصطکاک بالا قرار دارند، مانند قطعات خودرو و ماشینآلات صنعتی، بسیار مناسب باشد.
قیمت و موجودی در بازار ایران
در هنگام انتخاب مواد برای کاربردهای صنعتی، قیمت و در دسترس بودن، یکی از عوامل حیاتی است. پلیآمید ۶ (PA6) به دلیل فرآیند تولید سادهتر و مواد اولیه کمتر گران قیمتتر از پلیآمید ۶۶ است. این موضوع باعث میشود که پلیآمید ۶ انتخاب مناسبی برای تولیدات با حجم بالا و هزینه محدود باشد. در مقابل، پولیآمید ۶۶ به دلیل ساختار پیچیدهتر و خواص بهتری که ارائه میدهد، معمولاً گرانتر از PA6 و PA 6G است و بیشتر در مواردی استفاده میشود که نیاز به خواص مکانیکی و حرارتی بالاتر باشد.
پلیآمید ۶ جی (PA6-GF) نیز به دلیل استفاده از الیاف شیشه تقویت شده، هزینه تولید بالایی نسبت به PA6 دارد. این افزایش قیمت معمولاً در کاربردهایی جبران میشود که به خواص مکانیکی فوقالعاده نیاز دارند و این هزینه اضافی برای تأمین عملکرد بهتر، ارزشمند است.
در جریان باشید: تمامی مقاطع پلی آمید اعم از میلگرد و ورق پلی آمید PA 6، میلگرد، ورق و بوشن پلی آمید PA 6G و میلگرد PA 66 در مجموعه پکیلون PAKILON موجود میباشد و جهت استعلام قیمت و موجودی آیتم مدنظر خود با کارشناسان پکیلون تماس حاصل فرمایید.
کاربردهای صنعتی
پلیآمید ۶، پلیآمید ۶g و پلیآمید ۶۶ هر یک در صنایع مختلف کاربرد دارند، اما انتخاب بهترین گزینه بستگی به نیازهای خاص هر صنعت دارد. پلیآمید ۶ (PA6) به دلیل خواص خوب مکانیکی، هزینه پایین و پردازشپذیری عالی، در صنایعی مانند خودروسازی، تجهیزات الکترونیکی، لوازم خانگی و تولید قطعات پلاستیکی مصرفی استفاده میشود. این پلیآمید در کاربردهایی که به خواص مکانیکی بالا نیاز ندارند، گزینهای مناسب است.
میلگرد پلی آمید ۶۶ (PA66) به دلیل استحکام بالا و مقاومت به دما و مواد شیمیایی، در صنایع خاصتری مانند صنعت خودرو، تجهیزات برقی و الکترونیکی، قطعات موتور و قطعات هوافضا کاربرد دارد. این پلیآمید به دلیل مقاومت به فشار و دما، برای قطعاتی که در شرایط سخت کار میکنند، ایدهآل است.
پلیآمید ۶ جی (PA6-GF) که به دلیل تقویت با الیاف شیشه، خواص مکانیکی بسیار بالاتری دارد، برای کاربردهای صنعتی که به استحکام و مقاومت در برابر سایش نیاز دارند، استفاده میشود. صنایع خودروسازی، ماشینآلات صنعتی، قطعات مکانیکی و قطعاتی که در معرض فشار و سایش شدید قرار دارند، بیشترین بهره را از PA6-GF میبرند.
سخن آخر پکیلون
در نهایت، انتخاب میان پلیآمید ۶، پلیآمید ۶g و پلیآمید ۶۶ بستگی به شرایط خاص هر کاربرد صنعتی دارد. پلیآمید ۶ به دلیل قیمت پایین و خواص مکانیکی خوب، برای بسیاری از کاربردهای عمومی مناسب است. پلیآمید ۶۶ با مقاومت بالاتر به دما و استحکام کششی، بیشتر برای کاربردهای حساستر مناسب است. اما اگر نیاز به استحکام بالا، مقاومت در برابر سایش و اصطکاک زیاد دارید، پلیآمید ۶ جی (PA6-GF) بهترین انتخاب خواهد بود. انتخاب درست مواد میتواند تأثیر زیادی در کیفیت و دوام قطعات صنعتی داشته باشد، لذا شناخت دقیق خواص هر کدام از این مواد، در تصمیمگیریهای صنعتی اهمیت زیادی دارد.
مطالب پیشنهادی:
۷ جنس ضد ضربه در میان میلگرد و ورقهای پلیمری
روغن هیدرولیک، خونی در رگهای جک هیدرولیک
برندی به قدمت ۲۰۰ سال؛ آشنایی با کمپانی روشلینگ ROSHLING