فنولیک زمانی ایجاد میشود که لایههای سنگین نخ، کاغذ یا مخلوط پارچه شیشهای تحت حرارت و فشار قرار گرفته و با رزین پر شود. این یک ماده بسیار بادوام و سخت ایجاد میکند که همانند ورق پلاستیکی ضخیم به طور قابل توجهی سبکتر از آلومینیوم است اما بسیاری از مزایای و کاربردهای مشابه را ارائه میدهد. در ادامه شما را با کاربردها و مزایا و معایب ورق فنولیک آشنا می کنیم.
کاربرد ورق فنولیک
از ورق فیبر استخوانی در ساخت قطعات استفاده میشود. این قطعات را میتوان در همه چیز از مدارهای الکتریکی و برنامههای کاربردی گرفته تا تجهیزات حفاظت از گلوله و طوفان استفاده کرد. خواص عایق فنولیک آن را به گزینهای عالی برای عایق کاری آنتنهای الکتریکی تبدیل میکند و همچنین میتواند در قرقرهها برای تولید تجاری که مقاومت در برابر ضربه و سبک بودن مواد مهم هستند استفاده شود.
فواید ورق فنولیک
آنچه ورق فیبر نسوز را به عنوان یک مصالح ساختمانی بسیار چشمگیر میکند، تطبیق پذیری آن است. فنولیکها فوقالعاده سبک وزن هستند و اتلاف آب بالا همراه با جذب آب کم دارند تا آنها را در کنار لولههای لودن به گزینهای عالی برای وسایل نقلیه آبی و کاربردهای مشابه تبدیل کند. آنها میتوانند طیف گستردهای از دما و رطوبت را تحمل کنند و میتوان آنها را با رزینهای اپوکسی مقاوم در برابر شعله تزریق کرد تا در برابر شعله مقاوم شوند. آنها مقاومت خوبی در برابر سایش و ضربه دارند و به راحتی میتوان آنها را به قطعاتی در هر شکل و اندازه قالبگیری کرد. آنها همچنین در برابر خوردگی ناشی از مواد شیمیایی رایج مقاوم هستند.
در ادامه به بررسی دو مورد از معروفترین ورقهای فنولیک یعنی فیبر نخدار و فیبر استخوانی میپردازیم.
فیبر نخدار
فیبر نخدار یک ماده چند لایه است که با هات پرس (hot press) کردن پارچههای نخی آغشته به چسب ترموست بر پایه فنل فرمالدئید ساخته میشود.
با توجه به استفاده از پارچههای نخی، فیبر نخدار دارای استحکام فشاری بالا و افزایش قابلیت ارتجاعی است، به نحو مطلوبی میتوان آن را با دریل کردن، برش و آهنگری ماشین کاری کرد. به همین دلیل است که ورقهای لمینت شده با پارچه نخی رزین فنولیک اپوکسی به طور گستردهای برای ساخت قطعاتی که دارای تنشهای الکتریکی و مکانیکی معکوس هستند یا تحت اصطکاک کار میکنند (بوشینگها، بادامکها و غیره) استفاده میشوند. فیبر نخدار به عنوان ماده عایقکننده برای کار در روغن ترانسفورمر و در هوا در رطوبت نسبی معمولی محیط و فرکانس ۵۰ هرتز استفاده میشود.
دمای کار مجاز طولانی مدت: -۶۵ درجه سانتیگراد تا +۱۰۵ درجه سانتیگراد.
مزایای فیبر نخدار:
- خواص مکانیکی و حرارتی بسیار خوب
- دمای عملیاتی ماندگار تا ۱۲۰ درجه سانتیگراد
- مورد تایید برای روغن و هوا
- ضریب اصطکاک کم
- مقاومت در برابر خزش بالا
- خواص جذب ارتعاش
- پردازش مکانیکی آسان
- خواص عایق الکتریکی
انواع فیبرهای نخدار
- فیبرهای نخدار نوع A: خواص الکتریکی بهبود یافتهای دارند و بیشتر به عنوان ماده عایق استفاده میشوند.
- فیبرهای نخدار نوع B: همانند نوع A هستند، اما خواص مکانیکی آنها بهبود یافته و بیشتر به عنوان مصالح ساختمانی استفاده میشوند.
استعلام قیمت و موجودی میلگرد پلیآمید ROCHLING تولید آلمان از سایت پکیلون
فیبر استخوانی
ورق کاغذ فنولیک یا فیبر استخوانی با اعمال حرارت و فشار به کاغذ عایق آغشته به رزین فنولیک ساخته میشود. این نوع لمینت صنعتی برای عایق بندی اجزای موتور الکتریکی و وسایل الکترونیکی که نیاز به مقاومت مکانیکی بالاتری دارند و همچنین کاربرد روغن عایق طراحی شده است.
لمینتهای کاغذ فنولی گرید X، XX و XXX از مخلوطی از رزین فنولیک و کاغذ تشکیل شدهاند و کم هزینه ترین مواد در خانواده فنلی هستند. فیبر استخوانی خواص مکانیکی خوبی را ارائه میدهد، و هر “X” سطوح مختلفی از مقاومت دیالکتریک و خواص مکانیکی را نشنان میدهد. گرید X دارای خواص مکانیکی عالی است اما برای کاربردهایی که خواص الکتریکی مهم هستند و رطوبت بالا است توصیه نمیشود. گرید XX برای عایق الکتریکی عمومی مناسب است. گرید XXX خواص الکتریکی خوبی را ارائه میدهد و در دستگاه اتصال (switchgear) و ترانسفورماتورها به عنوان تابلو برق، صفحات پنل و واشر و بوش عایق استفاده میشود.
فیبر استخوانی باید سطح صافی داشته باشد و عاری از حباب، موج، ترک و جدا شدگی باشد. علاوه بر این، از سایر عیوب مانند خراش، ضربه، لکه و رنگ ناهموار نیز باید اجتناب شود. با این حال، وجود مقدار کمی خال رنگی بر ورق جامد مجاز است.
فیبر استخوانی ورق فنولیک دارای مزایای زیادی است:
- ماشینکاری آسان
- کمترین هزینه فنولیکها
- مقاومت سایشی خوب
- جذب رطوبت کم
- استحکام مکانیکی خوب
- قوی و سفت است
- مقاومت ضربهای و فشاری بالا
- خواص دی الکتریک عالی
- مقاومت برتر در برابر اسید، حلالهای شیمیایی و روغن عایق